سرطان تخمدان
سرطان تخمدان یکی از بیماری‌های جدی است که در تخمدانها (اندام‌های تولید مثل زنانه) ایجاد می‌شود. در ادامه اطلاعات کلیدی درباره این بیماری ارائه می‌شود:
انواع سرطان تخمدان
1. اپیتلیال (شایع‌ترین نوع، حدود ۹۰٪ موارد): از سلولهای سطح تخمدان شروع می‌شود.
2. تومورهای سلولهای زایا (نادرتر): از سلولهای تولیدکننده تخمک نشأت می‌گیرد.
3. تومورهای استرومایی (کمتر شایع): از بافت‌های تولیدکننده هورمون‌ها ایجاد می‌شود.
علائم و نشانه‌های سرطان تخمدان
علائم در مراحل اولیه معمولاً مبهم هستند و ممکن است با بیماری‌های گوارشی اشتباه گرفته شوند:
- نفخ یا بزرگشدن شکم
- درد لگن یا شکم
- احساس سیری زودرس یا مشکل در غذا خوردن
- تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
- خستگی غیرعادی
- تغییرات در قاعدگی (در موارد پیشرفته)
عوامل خطر سرطان تخمدان
- سن بالا (بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال)
- سابقه خانوادگی سرطان تخمدان، پستان یا روده
- جهش‌های ژنتیکی (مانند BRCA1 و BRCA2)
- چاقی یا اضافه وزن
- استفاده طولانی مدت از هورموندرمانی جایگزین (HRT)
- نداشتن بارداری یا فرزندآوری دیرهنگام
تشخیص سرطان تخمدان
- معاینه لگنی: برای بررسی توده یا بزرگ شدن تخمدان.
- سونوگرافی ترانسواژینال: تصویربرداری از تخمدانها.
- آزمایش خون CA-125: (ممکن است در برخی موارد افزایش یابد).
- بیوپسی: نمونه‌برداری از بافت برای تأیید سرطان.
- سیتیاسکن یا ام آر آی: برای بررسی گسترش تومور.
درمان سرطان تخمدان
به مرحله سرطان، سن بیمار و سلامت کلی بستگی دارد:
1. جراحی: برداشتن تخمدانها، لوله‌های فالوپ، رحم و بافت‌های آلوده.
2. شیمی‌درمانی: برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده.
3. درمان هدفمند: استفاده از داروهایی مانند بازدارنده‌های آنژیوژنز (مثل Bevacizumab).
4. پرتو درمانی: در موارد خاص استفاده می‌شود.
پیشگیری از سرطان تخمدان
- قرص‌های ضدبارداری: مصرف طولانی مدت ممکن است خطر را کاهش دهد.
- بارداری و شیردهی: احتمال خطر را کم میکند.
- جراحی پیشگیرانه: برداشتن تخمدانها و لوله‌های فالوپ در زنان پرخطر (مثلاً دارای جهش BRCA).
پیش آگهی از سرطان تخمدان
- اگر سرطان در مراحل اولیه (مرحله ۱ یا ۲) تشخیص داده شود، احتمال بهبودی بالاتر است.
- در مراحل پیشرفته (مرحله ۳ یا ۴)، درمان برای کنترل بیماری و افزایش کیفیت زندگی انجام می‌شود.
توصیه مهم
در صورت مشاهده علائم پایدار (به‌ویژه نفخ، درد لگن یا تغییرات ادراری) به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام نقش کلیدی در موفقیت درمان دارد.
منابع معتبر: سازمانهای جهانی سرطان مانند *ACS* (انجمن سرطان آمریکا) و *WHO*.