سرطان تخمدان
سرطان تخمدان یکی از بیماریهای جدی است که در تخمدانها (اندامهای تولیدمثل زنانه) ایجاد میشود. در ادامه اطلاعات کلیدی درباره این بیماری ارائه میشود:
### *انواع سرطان تخمدان*
1. *اپیتلیال* (شایعترین نوع، حدود ۹۰٪ موارد): از سلولهای سطح تخمدان شروع میشود.
2. *تومورهای سلولهای زایا* (نادرتر): از سلولهای تولیدکننده تخمک نشأت میگیرد.
3. *تومورهای استرومایی* (کمتر شایع): از بافتهای تولیدکننده هورمونها ایجاد میشود.
---
### *علائم و نشانهها*
علائم در مراحل اولیه معمولاً مبهم هستند و ممکن است با بیماریهای گوارشی اشتباه گرفته شوند:
- نفخ یا بزرگشدن شکم
- درد لگن یا شکم
- احساس سیری زودرس یا مشکل در غذا خوردن
- تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
- خستگی غیرعادی
- تغییرات در قاعدگی (در موارد پیشرفته)
---
### *عوامل خطر*
- سن بالا (بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال)
- سابقه خانوادگی سرطان تخمدان، پستان یا روده
- جهشهای ژنتیکی (مانند BRCA1 و BRCA2)
- چاقی یا اضافهوزن
- استفاده طولانیمدت از هورموندرمانی جایگزین (HRT)
- نداشتن بارداری یا فرزندآوری دیرهنگام
---
### *تشخیص*
- *معاینه لگنی*: برای بررسی توده یا بزرگشدن تخمدان.
- *سونوگرافی ترانسواژینال*: تصویربرداری از تخمدانها.
- *آزمایش خون CA-125*: (ممکن است در برخی موارد افزایش یابد).
- *بیوپسی*: نمونهبرداری از بافت برای تأیید سرطان.
- *سیتیاسکن یا امآرآی*: برای بررسی گسترش تومور.
---
### *درمان*
به مرحله سرطان، سن بیمار و سلامت کلی بستگی دارد:
1. *جراحی*: برداشتن تخمدانها، لولههای فالوپ، رحم و بافتهای آلوده.
2. *شیمیدرمانی*: برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده.
3. *درمان هدفمند*: استفاده از داروهایی مانند بازدارندههای آنژیوژنز (مثل Bevacizumab).
4. *پرتو درمانی*: در موارد خاص استفاده میشود.
---
### *پیشگیری*
- *قرصهای ضدبارداری*: مصرف طولانیمدت ممکن است خطر را کاهش دهد.
- *بارداری و شیردهی*: احتمال خطر را کم میکند.
- *جراحی پیشگیرانه*: برداشتن تخمدانها و لولههای فالوپ در زنان پرخطر (مثلاً دارای جهش BRCA).
---
### *پیشآگهی*
- اگر سرطان در مراحل اولیه (مرحله ۱ یا ۲) تشخیص داده شود، احتمال بهبودی بالاتر است.
- در مراحل پیشرفته (مرحله ۳ یا ۴)، درمان برای کنترل بیماری و افزایش کیفیت زندگی انجام میشود.
---
### *توصیه مهم*
در صورت مشاهده علائم پایدار (بهویژه نفخ، درد لگن یا تغییرات ادراری) به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام نقش کلیدی در موفقیت درمان دارد.
منابع معتبر: سازمانهای جهانی سرطان مانند *ACS* (انجمن سرطان آمریکا) و *WHO*.