شیمی درمانی

شیمی درمانی (Chemotherapy) یک روش درمانی است که از داروهای قوی برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد و تقسیم آنها استفاده میشود. این روش یکی از رایجترین درمانهای سرطان است و معمولاً بهصورت سیستمیک (تأثیرگذار بر کل بدن) انجام میشود، برخلاف روشهایی مانند جراحی یا پرتودرمانی که بر ناحیه خاصی تمرکز میکنند.

### اهداف شیمی درمانی:
1. *درمانی (Curative):* در برخی موارد، شیمی درمانی میتواند سرطان را کاملاً از بین ببرد.
2. *کمکی (Adjuvant):* پس از جراحی یا پرتودرمانی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده.
3. *نئوادجوانت (Neoadjuvant):* قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور.
4. *تسکینی (Palliative):* برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی در موارد پیشرفته.

### نحوه عملکرد:
داروهای شیمیدرمانی سلولهای با تقسیم سریع (مثل سلولهای سرطانی) را هدف میگیرند. متأسفانه این داروها بر برخی سلولهای سالم بدن (مانند سلولهای مو، مغز استخوان و دستگاه گوارش) نیز تأثیر میگذارند که باعث عوارض جانبی میشود.

### روشهای تجویز:
- *تزریق وریدی (رایجترین روش)*
- قرص یا کپسول خوراکی
- تزریق عضلانی یا زیرپوستی
- تزریق مستقیم به نواحی خاص (مانند مایع نخاعی)

### عوارض جانبی شایع:
- ریزش مو
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش گلبولهای خون (کمخونی، افزایش خطر عفونت)
- زخمهای دهانی
- مشکلات گوارشی (اسهال یا یبوست)

### نکات مهم:
- عوارض جانبی معمولاً موقت هستند و پس از پایان درمان بهبود مییابند.
- امروزه داروهای جدیدتر با عوارض کمتر و روشهای ترکیبی (مانند *هدفمند درمانی* یا *ایمنیدرمانی*) نیز توسعه یافتهاند.
- برنامه درمانی برای هر بیمار بر اساس نوع سرطان، مرحله بیماری و سلامت کلی تنظیم میشود.

شیمی درمانی اگرچه چالشبرانگیز است، اما در بسیاری از موارد نقش نجاتدهنده یا کنترلکننده بیماری را ایفا میکند.